نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین وضعیت سواد داده دانشجویان دانشگاه رازی است.
روش‌شناسی‌: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی بود. جامعة آماری، کلیة دانشجویان دانشگاه رازی در سال تحصیلی 1402-1401 به تعداد 11080 نفر بودند. براساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 371 نفر انتخاب شد. برای تعیین حجم نمونه از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای استفاده شد. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه سواد داده‌ وایلی، سینامون و کوپاک (2022) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آمار استنباطی و توصیفی استفاده گردید.
یافته‌ها: سطح سواد داده‌ دانشجویان کمتر از حد متوسط بود. از میان ابعاد سواد داده، دانشجویان بیشترین مهارت را در مؤلفة استفاده از داده‌ها و کمترین مهارت را در مؤلفة مدیریت داده‌ها داشتند. از میان ویژگی‌های فردی، مقطع تحصیلی و سن با متغیر سواد داده ارتباط معناداری داشت. اما بین جنسیت، ترم‌تحصیلی، رشته‌تحصیلی و دانشکدة محل تحصیل با سواد داده ارتباط معناداری وجود نداشت.
نتایج: نتایج پژوهش نشان‌داد که سواد داده دانشجویان در سطح مطلوبی نیست و آن‌ها چندان از مهارت‌های سواد داده بهره‌مند نیستند. لازم است، مسئولین دانشگاه به ارتقای سطح سواد داده در قالب برنامه‌های آموزشی و سمینارهایی با موضوع سواد توجه نمایند و دانشجویان نیز در تقویت و کسب مهارت‌های سواد داده بکوشند.
اصالت و ارزش: این مطالعه با تحلیل وضعیت سواد داده دانشجویان، به دانشگاه‌ها کمک می‌کند تا برنامه‌های آموزشی مناسبی برای توسعه این مهارت درنظر بگیرند و درنهایت به تربیت دانشجویانی دارای توانمندی‌های تحلیلی درحوزه داده‌ها کمک کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Status of Data Literacy among Razi University Students

نویسندگان [English]

  • Tasa Morvarid 1
  • saleh rahimi 2
  • Gholamreza Heidari 2

1 M.A. In Knowledge and Information Science, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran

2 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

Purpose: This study evaluates the data literacy status of Razi University students.
Methodology: The research, employing a survey-based approach, targeted all Razi University students for the 2022–2023 academic year (N = 11,080). Using the Krejcie and Morgan table, a stratified random sample of 371 students was selected. Data were collected via the Data Literacy Questionnaire by Waili, Sinnamon, & Kopak (2022), and analyzed using inferential and descriptive statistics.
Findlings: The data literacy levels of students were below average. Among the dimensions assessed, data usage had the highest proficiency, whereas data management was the weakest. Data literacy correlated significantly with educational level and age but showed no significant association with gender, academic term, field of study, or faculty.
Conclusion: The findings reveal inadequate data literacy among students, underscoring the need for educational interventions such as targeted programs and seminars. Universities should prioritize improving these skills, while students must actively seek to enhance their competencies.
Value: This study provides actionable insights for universities to design programs aimed at strengthening students’ data literacy, fostering analytical capabilities in data-intensive disciplines.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Data usage
  • Data comprehension
  • Data management
  • Razi University
  • Higher education
زوارقی، رسول؛ قنبری، خدیجه؛ و عطاپور، هاشم. (1402). بررسی سطح سواد داده‌ای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز و عوامل مؤثر بر آن. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 57(1)، 1-14. DOI: 10.22059/jlib.2023.356284.1673
زوارقی، رسول؛ قنبری، خدیجه؛ و عطاپور، هاشم. (1402). طراحی و اعتباریابی ابزار سنجش سواد داده‌ای برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 9(4)، 35-54. DOI: 10.22091/stim.2023.8964.1913
 
Bowler, L., Acker, A., Jeng, W., & Chi, Y. (2017). “It lives all around us”: Aspects of data literacy in teen's lives. Proceedings of the association for information science and technology54(1), 27-35.‏ https://doi.org/10.1002/pra2.2017.14505401004
Carlson, J., Fosmire, M., Miller, C. C., & Nelson, M. S. (2011). Determining data information literacy needs: A study of students and research faculty. portal: Libraries and the Academy11(2), 629-657.‏DOI: 10.1353/pla.2011.0022
Deja, M., Januszko-Szakiel, A., Korycińska, P., & Deja, P. (2021). The impact of basic data literacy skills on work-related empowerment: The alumni perspective. College & research libraries82(5),‏708-729. DOI:10.5860/crl.82.5.708
Dichev, Ch., & Dicheva, D. (2017). Towards data scince literacy. Procedia computer science journal 108(2), 2151-2160. DOI:10.1016/j.procs.2017.05.240
Downes, S. (2022). Data literacy. Digital technology research center . https://www.downes.ca/files/docs/FINAL_May_2022_Data_Literacy_Report.pdf
Gray, J., Gerlitz, C., & Bounegru, L. (2018). Data infrastructure literacy. Big Data & Society5(2), 2053951718786316.‏ https://doi.org/10.1177/2053951718786316
Liang, H., Beibei, W., & Jun, S. (2020). Research on the Path of Data Literacy Cultivation for College Students. In Modern Management based on Big Data I (pp. 69-73). IOS Press.‏  DOI: 10.3233/FAIA200641.
Moncada, I. L. R. (2018). Data Literacy and Confidence for Building Learning Analytics Solutions in Higher Education Institutions. A Review. In BIR Workshops (pp. 293-299).‏
Adika, F. O., & Kwanya, T. (2020). Research data management literacy amongst lecturers at Strathmore University, Kenya. Library Management41(6/7), 447-466.‏ https://doi.org/10.1108/LM-03-2020-0043
Oguguo, B. C., Nannim, F. A., Okeke, A. O., Ezechukwu, R. I., Christopher, G. A., & Ugorji, C. O. (2020). Assessment of students’ data literacy skills in southern Nigerian universities. Universal Journal of Educational Research8(6), 2717-2726.‏ DOI:10.13189/ujer.2020.080657
Li, A. W., Sinnamon, L. S., & Kopak, R. (2022). Exploring learning opportunities for students in open data portal use across data literacy levels. Information and Learning Sciences123(9/10), 601-620.‏ https://doi.org/10.1108/ILS-01-2022-0003