نشریه مطالعات دانش پژوهی

مطالعه رابطه همبستگی شاخص‌های کتاب‌سنجی و دگرسنجی مجلات ایرانی نمایه شده در پایگاه اطلاعات علمی JCR

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه توسعه منابع علمی، مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری جهان اسلام ISC، شیراز، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه همبستگی شاخص‌های کتاب‌سنجی و دگرسنجی مجلات ایرانی JCR است؛ این کار از طریق بررسی میزان حضور مجلات ایرانی JCR  سال 2022 به تفکیک رسانه‌های اجتماعی انجام گرفته است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد علم‌سنجی و با استفاده از روش دگرسنجی انجام شد. جامعه پژوهش را کلیه مجلات ایرانی JCR سال 2022 تشکیل می‌دهند. تعداد اولیه مجلات بازیابی شده، 156 عنوان مجلات ایرانی JCR  بود که تعداد 94 مجله حداقل یک‌بار در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده و دارای نمره دگرسنجه هستند. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از ابزار Bookmarklet که به‌صورت رایگان از سایت Altmetric.com قابل دریافت و نصب بر روی مرورگر می‌باشد استفاده گردید. همچنین داده‌ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون در نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۳ مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: در میان رسانه‌ها اجتماعی مختلف، توییتر (با 70 درصد میزان توجه) مهم‌ترین رسانه اجتماعی شناخته‌شده برای به اشتراک‌گذاری پژوهش‌های علمی در محیط وب اجتماعی در بین مجلات ایرانی JCR  سال 2022 است درحالی‌که پینترست و لینکدین (به دلیل عدم حضور) ناشناخته و بدون کاربرد می‌باشد. بین مجلات ایرانی JCR  در سال 2022 و میزان حضور آن‌ها در محیط وب اجتماعی رابطه‌ای وجود ندارد. به‌طوری‌که برخی از مجلات پراستناد در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته نشده‌اند.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان می­دهد مجلات ایرانی در برخی از شاخص­های دگرسنجی در وضعیت مناسبی قرار گرفته‌اند؛ ولی در کل، مجلات ایرانی نیازمند بهره‌گیری بیشتر در شاخص های جایگزین دگرسنجه­ها در محیط‌ها و بستر علمی هستند. همچنین، رابطه مثبت و معناداری بین میزان استنادات دریافتی مجله و برخی از شاخص اشاره‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی مشاهده شد؛ که البته با توجه به وضعیت متوسط مجلات در شاخص‌های دگرسنجه، می‌توان گفت که ارتباط تعداد استنادهای مجلات و شاخص اشاره‌ها در شبکه‌های اجتماعی نیازمند توجه و تقویت بیشتر است.
اصالت و ارزش: مطالعه هم‌زمان شاخص‌های کتاب‌سنجی و دگرسنجی امکان رصد بروندادهای علمی در محیط‌های سنتی و شبکه‌های اجتماعی علمی مجازی را فراهم می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Exploring the Relationship between Bibliometric and Altmetrics Indices: A Study of Iranian JCR Journals

نویسندگان [English]

  • Ismael Mostafavi 1
  • Zahra Namvar 2
  • Yeganeh Dastar 3

1 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Yazd University, Yazd, Iran

2 Ph.D. in Knowledge and Information Science, Scientific Resources Development Department, Islamic World Science and Technology Citation and Monitoring Institute, ISC, Shiraz, Iran

3 Master student in Information Management, Yazd University, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Yazd, Iran

چکیده [English]

Purpose: This study investigates the correlation between bibliometric and altmetrics indices of Iranian JCR (Journal Citation Reports) journals, with a focus on their presence on social media platforms.
Methodology: The research utilized a scientometric approach to examine all Iranian JCR journals indexed in the Web of Science database in 2022. Initial data retrieval identified 156 Iranian journal titles, with 94 of them being shared at least once on social media, yielding variable scores. Data collection was carried out using the Altmetric.com database, and data analysis was conducted using Pearson's correlation test in the SPSS (v.23) software.
Findings: The results indicate that Twitter is the primary platform for sharing scientific research among Iranian JCR journals on social media, with Pinterest and LinkedIn being underutilized. Interestingly, there was no significant relationship found between highly cited Iranian JCR journals and their presence on social media platforms, suggesting that some highly cited journals are not being shared on these platforms.
Conclusion: Although Iranian journals exhibit promise in certain indicators, there is a need for increased utilization in scientific circles. Notably, a positive correlation was observed between journal citations and mentions on virtual social networks, emphasizing the importance of further exploration of this relationship.
Value: This study emphasizes the potential for comparing bibliometric and altmetrics indicators to monitor scientific outputs in both traditional and virtual environments.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Altmetrics
  • Social Media
  • Iranian JCR Journals
  • Bibliometrics
  • Web of Science
مراجع
شناور، نجیبه؛ عطاپور، هاشم؛ و شناور، آمنه. (1400). تحلیل کتاب‌سنجی و آلتمتریکس مقالات پراستناد حوزه‌ی بیماری‌های عفونی. پیاورد سلامت، 15(5)، 419-431.
صدیقی، مهری. (1397). نقش رسانه‌های اجتماعی در ارزیابی میزان تأثیر پژوهش‌ها (مطالعه موردی: حوزه علم‌سنجی). پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 34(2)، 765-792. 10.35050/JIPM010.2019.056 Doi:
صراطی شیرازی، منصوره (1398). مطالعه آلتمتریک مقاله‌های ایرانی نمایه شده در نمایه علوم اجتماعی. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 5(4)، 162-190. Doi: 10.22091/stim.2020.4982.1356
طالبیان، علی؛ اخوتی، مریم؛ ارشدی، هما؛ حیاتی، رامین؛ تبریزی، رضا؛ و کریمی مقدم، زینب. (1402). مقایسۀ شاخص های استنادی و دگرسنجی مقالات در حوزۀ اعتیاد به مواد مخدر افیونی با استفاده از ابزار پلام ایکس. فصلنامه مدیریت سلامت، 26(2)، 50-33. Doi: http://dx.doi.org/10.22034/26.2.33
عرفان منش، محمد امین. (1397). رابطه میان شاخص های فعالیت آلتمتریک و کیفیت مجله های علم اطلاعات و کتابداری در اسکوپوس. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 29(2)، 7-26. Doi: 10.30484/nastinfo.2018.2220
موئد، هنک. (2005). تحلیل استنادی در ارزیابی پژوهش. (ترجمه عباس میرزایی و حیدر مختاری،1387). چاپار .
نوروزی چاکلی، عبدالرضا. (1390). آشنایی با علم سنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه ها). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی؛ دانشگاه شاهد، مرکز چاپ و انتشارات.
Abramo, G., Cicero, T., & D’Angelo, C. A. (2012). A sensitivity analysis of researchers’ productivity rankings to the time of citation observation. Journal of Informetrics, 6(2), 192-201.‏ https://doi.org/10.1016/j.joi.2011.12.003
Altmetric.com.(2020). How is the Altmetric Attention Score calculated.
Altmetric, L. L. P. (2019). When did Altmetric start tracking attention to each attention source?.  https://help. altmetric. com/support/solutions/articles/6000136884-whendid-altmetric-start-tracking-atten-tion-to-each-attention-source.‏
Buschman, M., & Michalek, A. (2013). Are alternative metrics still alternative?. Bulletin of the American Society for Information Science and Technology, 39(4), 35-39.‏ https://doi.org/10.1002/bult.2013.1720390411
Bornmann, L. (2014). Do altmetrics point to the broader impact of research? An overview of benefits and disadvantages of altmetrics. Journal of informetrics, 8(4), 895-903.‏ https://doi.org/10.1016/j.joi.2014.09.005
Bornmann, L., Haunschild, R., & Adams, J. (2019). Do altmetrics assess societal impact in a comparable way to case studies? An empirical test of the convergent validity of altmetrics based on data from the UK research excellence framework (REF). Journal of informetrics, 13(1), 325-340.‏ https://doi.org/10.48550/arXiv.1807.03977
Coyne, M., & Regan, J. (2022). Measuring the social impact of contemporary dysphagia research: an altmetric analysis. Speech, Language and Hearing, 25(1), 46-58.‏ https://doi.org/10.1080/2050571X.2021.1926626
Cooper, I. D. (2015). Bibliometrics basics. Journal of the Medical Library Association: JMLA, 103(4), 217.‏ https://doi.org/10.3163/1536-5050.103.4.013
Chen, M., & Wang, L. (2022). An Altmetrics and citation analysis of selected predatory journals in library and information science field. The Journal of Academic Librarianship, 48(6), 102618.‏ https://doi.org/10.1016/j.acalib.2022.102618
Díaz-Faes, A. A., Bowman, T. D., & Costas, R. (2019). Towards a second generation of ‘social media metrics’: Characterizing Twitter communities of attention around science. PloS one, 14(5), e0216408. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0216408
Engwall, L., Blockmans, W., & Weaire, D.  (2014). Bibliometrics: Use and Abuse in the Review of Research Performance. Wenner - Gren International Series. Vol.87.
Evans, P., & Krauthammer, M. (2011). Exploring the use of social media to measure journal article impact. AMIA ... Annual Symposium proceedings. AMIA Symposium, 2011, 374–381.
Fenner, M. (2013). What can article-level metrics do for you?. PLoS biology, 11(10), e1001687.‏ https://doi.org/10.1371/journal.pbio.1001687
Fekete, E., & Haffner, M. (2019). Twitter and academic geography through the lens of# AAG2018. The Professional Geographer, 71(4), 751-761.‏ https://doi.org/10.1080/00330124.2019.1622428
Gordon, G., Lin, J., Cave, R., & Dandrea, R. (2015). The question of data integrity in article-level metrics. PLoS Biology, 13(8), e1002161.‏ https://doi.org/10.1371/journal.pbio.1002161
Hammarfelt, B. (2014). Using altmetrics for assessing research impact in the humanities. Scientometrics, 101(2), 1419-1430.‏ https://doi.org/10.1007/s11192-014-1261-3.
Haustein, S., Peters, I., Bar-Ilan, J., Priem, J., Shema, H., & Terliesner, J. (2014). Coverage and adoption of altmetrics sources in the bibliometric community. Scientometrics, 101, 1145-1163.‏  https://doi.org/10.1007/s11192-013-1221-3
Howard, J. (2012). Scholars Seek Better Ways to Track Impact Online. Chronicle of Higher Education.‏ https://cacmb4.acm.org/news/145756-scholars-seek-better-ways-to-track-impact-online/fulltext
HTOO, T. H. H. (2015). NA, Jin-Cheon. Comparison of Altmetrics across Multiple Disciplines: Psychology, History, and Linguistics. In International Conference of Asian Special Libraries 4th ICoASL (pp. 22-24).‏
Jaring, P., & Bäck, A. (2017). How Researchers Use Social Media to Promote their Research and Network with Industry. Technology Innovation Management Review, 7(8), 32-39.‏ https://doi.org/10.22215/timreview/1098.
Kietzmann, J. H., Hermkens, K., McCarthy, I. P., & Silvestre, B. S. (2011). Social media? Get serious! Understanding the functional building blocks of social media. Business horizons, 54(3), 241-251.‏  http://dx.doi.org/10.1016/j.bushor.2011.01.005
Koprubasi, S., Bulut, E., & Celebi, A. R. C. (2022). The relationship between citation-based metrics and Twitter in the area of age related macular degeneration research: Altmetric and bibliometric study. Journal of Clinical Medicine of Kazakhstan, 19(5), 12-22.‏ https://doi.org/10.23950/jcmk/12502
Lin, J., & Fenner, M. (2013). Altmetrics in Evolution: Defining and Redefining the Ontology of Article-Level Metrics. Information Standards Quarterly 25: 20–26. Online verfügbar unter http://www. niso. org/apps/group_public/download. php/11273/lP_Lin_Fenner_PLOS_altmetrics_isqv25no2. pdf, zuletzt geprüft am, 4, 2016.‏
Melicherová, M., Ondrišová, M., & Šušol, J. (2021). Bibliometrics versus altmetrics: Researchers’ attitudes in Slovakia. Iberoamerican Journal of Science Measurement and Communication, 1(1). https://doi.org/10.47909/ijsmc.11
Nip, I., & Feng, H. (2022). Examining correlation of altmetric score and citation number in dermatology journal articles. Journal of Dermatological Treatment, 33(1), 297-299.‏ https://doi.org/10.1080/09546634.2020.1750555
Priem, J., & Hemminger, B. H. (2010). Scientometrics 2.0: New metrics of scholarly impact on the social Web. First Monday, 15(7). https://doi.org/10.5210/fm.v15i7.2874
Priem, J., Taraborelli, D., Groth, P., & Neylon, C. (2010). Alt-metrics: A Manifesto. Available: http://altmetrics. org/manifesto.
Rathemacher, A.J. (2014). Rathemacher, Andrée J. "Article-Level Metrics and Altmetrics: New Ways to Measure the Impact of Your Research." URI AAUP News XXXVIII, no. 4 (April 2014): 2,4. Available: https://docs.google.com/file/d/0BLbmAB0uzHGTDJKbnlUOWhzaUk
Robinson-Garcia, N., van Leeuwen, T. N., & Rafols, I. (2018). Using altmetrics for contextualised mapping of societal impact: From hits to networks. Science and public policy, 45(6), 815-826.‏ https://doi.org/10.1093/scipol/scy024
Robinson-García, N., Torres-Salinas, D., Zahedi, Z., & Costas, R. (2014). New data, new possibilities: Exploring the insides of Altmetric. com. Profesional de la información/Information Professional, 23(4), 359-366.‏ https://doi.org/10.48550/arXiv.1408.0135
Sinha, P. K., Sahoo, S. B., Gajbe, S. B., Chakrabory, K., & Mahato, S. S. (2020). Altmetrics Research Progress: A Bibliometric Analysis and Visualization. Journal of Scientometric Research, 9(3), 300-309.‏ https://doi.org/10.5530/jscires.9.3.37
Sud, P., & Thelwall, M. (2014). Evaluating altmetrics. Scientometrics, 2(98), 1131-1143.‏ https://doi.org/10.1007/s11192-013-1117-2
Torres-Salinas, D., Cabezas-Clavijo, Á., & Jiménez-Contreras, E. (2013). Altmetrics: New Indicators for Scientific Communication in Web 2.0. Comunicar, 21(41), 53-60.‏ https://doi.org/10.48550/arXiv.1306.6595
Williams, A. E. (2017). Altmetrics: an overview and evaluation. Online information review, 41(3), 311-317.‏ http://dx.doi.org/10.1108/OIR-10-2016-0294
Waltman, L. (2016). A review of the literature on citation impact indicators. Journal of informetrics, 10(2), 365-391.‏ https://doi.org/10.1016/j.joi.2016.02.007
Wouters, P., & Costas, R. (2012). Users, narcissism and control: tracking the impact of scholarly publications in the 21st century.‏ Utrecht: SURF foundation.
Zungu, N. (2021). Correlating Altmetrics and h5-Index Using Google Scholar Metrics for Journals in Library and Information Science. Library Philosophy and Practice (e-journal).  https://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/6435/
Zou, X., Yue, W. L., & Le Vu, H. (2018). Visualization and analysis of mapping knowledge domain of road safety studies. Accident Analysis & Prevention, 118(9),131-145.‏https://doi.org/10.1016/j.aap.2018.06.010
نشریه مطالعات دانش پژوهی
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 7
خرداد 1403
صفحه 89-108
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار