نشریه مطالعات دانش پژوهی

تحلیلی بر چارچوب‌های سنجش تعالی پژوهش و ارائه الزامات سیاستی برای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه پژوهشی ارزیابی سیاست‌ها و پایش علم، فناوری و نوآوری، مؤسسه تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران.

چکیده

هدف: برخی از کشورهای جهان به‌منظور ارزیابی تعالی پژوهش و متناسب با بافت جامعه خود، چارچوب‌ها و الگوهای ویژه‌ای را تدوین و پیاده کرده‌اند. هدف این پژوهش، مطالعه و بررسی چارچوب‌های ملی تعالی پژوهش ازنظر اهداف، شاخص‌ها، سطوح اجرا و  فرایند اجرا به‌منظور ارائه الزامات سیاستی برای ایران است.
روش‌شناسی‌: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و یک پژوهش کتابخانه‌ای است که با روش تطبیقی و بهره‌گیری از الگوی بردی (1969) و نیز روش توصیفی مقایسه‌ای انجام شده است.
یافته‌ها: درمجموع 7 مورد شامل چارچوب تعالی پژوهش انگلستان، پروتکل ارزیابی استاندارد هلند، تعالی در پژوهش استرالیا، کمیته ارزیابی پژوهش ایتالیا، صندوق تعالی پژوهشی کانادا، ابتکار تعالی آلمان و برنامه ارزیابی پژوهش هنگ‌کنگ شناسایی و مقایسه شدند. مقایسه تطبیقی نشان داد که این چارچوب‌ها از نظر اهداف، شاخص‌های مورداستفاده برای ارزیابی پژوهش‌ها، سطوح مقایسه (ملی، بین‌المللی یا هر دو)،  نحوه امتیازدهی به پژوهش‌ها (عددی یا کیفی)، رویکرد (کمی، کیفی یا ترکیبی) و  فرایند اجرا شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند.
نتایج: درمجموع لازم است تأثیرات و مزایای پژوهش‌ها مورد ارزیابی قرار گیرد تا نقش و مسئولیت پژوهش‌های دانشگاهی در جامعه مشخص شود. به‌این‌ترتیب ضرورت دارد با توجه به عدم وجود چارچوب رسمی و ملی به این منظور در ایران و در نظر گرفتن اقتضائات و ملاحظات کشور، شاخص‌ها و سنجه‌های جامع، دقیق و مرتبطی به‌منظور ارزیابی کیفیت پژوهشی به کار گرفته شود.
اصالت و ارزش: این مطالعه تطبیقی، امکان مقایسه چارچوب‌های ملی تعالی پژوهش را ازنظر اهداف، شاخص‌ها، نحوه امتیازدهی، رویکرد، سطوح اجرا و  فرایند پیاده‌سازی فراهم می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Research Excellence Assessment Frameworks and Providing Policy Requirements for Iran

نویسنده [English]

  • Ghasem Azadi

Assistant Professor, Policy evaluation and Monitoring of Science, Technology, and Innovation Department, National Research Institute for Science Policy (NRISP), Tehran, Iran

چکیده [English]

Purpose: Many countries have developed and implemented research excellence frameworks  tailored to their specific social, cultural, and academic context. This study aims to investigate and compare national research excellence frameworks based on their objectives, indicators, levels of implementation, and evaluation processes.
Methodology: This applied and library-based research was conducted using a comparative approach and the Beri model (1969). The study employed a descriptive-comparative method to analyze the structure, implementation, and evaluation mechanisms of selected frameworks.
Findings Seven major research excellence frameworks were identified and examined, including Research Excellence Framework (REF), Standard Evaluation Protocol (SEP), Excellence in Research for Australia (ERA), Committee for Evaluation of Italian Research (CIVR), Canada First Research Excellence Fund (CFREF), Excellence Initiative (EI), Research Assessment Exercise (RAE). The comparative analysis revealed both similarities and differences among these frameworks in terms of objectives, evaluation indicators, levels of comparison (national, international, or both), assessment approaches (quantitative, qualitative, or mixed), scoring methods (quantitative or qualitative), and implementation processes.
Conclusion: evaluating the quality and societal impact of research is essential for determining the role and accountability of academic institutions . Therefore, the development and use  of comprehensive, context-sensitive indicators and metrics are necessary to assess research excellence effectively, taking into account each country’s unique requirements and policy priorities.
Value: This comparative study provides an opportunity to analyze and compare national research excellence frameworks in terms of their objectives, indicators, scoring methods, approach, levels of implementation, and execution processes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Research Excellence Frameworks
  • National Research Policies
  • Research Quality Indicators
  • Comparative Evaluation
مراجع
آزادی احمدآبادی، قاسم؛ و قنادی نژاد، فرزانه. (1404). اولویت‌گذاری در پژوهش: نیاز حال و جهت‌گیری آینده. پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران. https://irandoc.ac.ir/book/6181
اسلامی، زهر؛ حکیم زاده، رضوان؛ و صبوری، علی اکبر. (1397). مطالعه تطبیقی تبیین چارچوب‌های سنجش کیفیت پژوهش در نظام آموزش عالی ایران با کشورهای انگلیس، استرالیا، هلند، ایتالیا و هنگ‌کنگ. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12(42)، 59-76. http://doi.org/10.22034/jiera.2018.84465
باقریان فر، مصطفی؛ نصراصفهانی، احمدرضا؛ و آهنچیان، محمدرضا. (1399). مطالعه تطبیقی چگونگی ارزشیابی از درس در دانشگاه‌های ایران و دانشگاه‌های برتر جهان. اندیشه‌های نوین تربیتی، 16(2)، 29-74.
 https://doi.org/10.22034/jiera.2018.84465
جمالی مهموئی، حمیدرضا. (1390). ارزیابی پژوهش: رویکردها، شیوه‌ها و چالش‌ها. رهیافت، 49، 39-52. https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13512.html
سلاجقه، مژده؛ و جهانشاهی جواران، راضیه. (1400). مقایسه معیارهای ارزیابی پژوهش‌ها در کشورهای آمریکا، انگلستان، ایتالیا، کانادا، استرالیا، فنلاند، هنگ‌کنگ، دانمارک و ایران. ترویج علم، 11(2)، 48-77. http://doi.org/10.22034/popsci.2021.260018.1068
سلیمی، قاسم؛ و حسینی، نیره. (1396). تبیین چارچوب تعالی پژوهش: گامی به‌سوی ارائه الگوی نظام ارزیابی کیفیت پژوهش در آموزش عالی کشور. رهیافت،  27(65)، 83-98. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.10272690.1396.27.65.6.4
گودرزوند چگینی، مهرداد؛ و یوسفی، ثمین. (29،1402 بهمن). واکاوی مدل پیاز پژوهش و کاربست آن در پژوهش علوم اجتماعی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران. https://civilica.com/doc/2024893
Andras, P. (2011). metrics, quality, and management implications. Research Evaluation, 20(2), 90-106. https://doi.org/10.3152/095820211X12941371876265
Arocena, R., Göransson, B., & Sutz, J. (2019). Towards making research evaluation more compatible with developmental goals. Science and Public Policy, 46(2), 210-218.‏ https://doi.org/10.1093/scipol/scy051
Aubert Bonn, N., & Bouter, L. (2023). Research assessments should recognize responsible research practices. Narrative review of a lively debate and promising developments. Handbook of Bioethical Decisions. Volume II: Scientific Integrity and Institutional Ethics, 441-472. http://dx.doi.org/10.1007/978-3-031-29455-6_27
Bornmann, L., & Marx, W. (2023). The measurement of research excellence: Challenges, developments, and future directions. Informetrics, 17(1), 101345. https://doi.org/10.1016/j.joi.2023.101345
Bucchi, M., & Papponetti, V. (2007). Research evaluation as a policy design tool: Mapping approaches across a set of case studies. The Fondazione Eni Enrico Mattei Note di Lavoro Series Index.‏ . http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.999929
Davidson, P. M., Homer, C. S. E., Duffield, C., & Daly, J. (2011). A moment in history and a time for celebration: The performance of nursing and midwifery in Excellence in Research for Australia. Collegian, 18(2), 43–44. https://doi.org/10.1016/j.colegn.2011.02.001
Evans, E. D., Gomez, C. J., & McFarland, D. A. (2016). Measuring paradigmaticness of disciplines using text. Sociological Science, 3, 757–778. http://dx.doi.org/10.15195/v3.a32
Evans, G., Rob, M., &  Hamish, S. (2021). Excellence in Research. https://www.mbie.govt.nz/dmsdocument/16598-excellence-in-research
Fallon, D. (2008). Germany's" Excellence Initiative". International Higher Education, (52). http://dx.doi.org/10.6017/ihe.2008.52.8036
Gaunand, A., Hocde, A., Lemarié, S., Matt, M., & De Turckheim, E. (2015). How does public agricultural research impact society? A characterization of various patterns. Research Policy, 44(4), 849-861. https://doi.org/10.1016/j.respol.2015.01.009
Geuna, A., & Piolatto, M. (2016). Research assessment in the UK and Italy: Costly and difficult, but probably worth it (at least for a while). Research Policy, 45(1), 260–271. http://doi.org/10.1016/j.respol.2015.09.004
Geyer, A. (2014). The German Excellence Initiative. In: Promoting Research Excellence New Approaches to Funding(PP.87-110). OECD. https://www.upla.cl/noticias/wp-content/uploads/2015/01/StateofHigherEducation2014.pdf#page=88
Government of Canada, I. C. (2022). Canada First Research Excellence Fun: Application Process. Canada First Research Excellence Fund. http://www.cfref-apogee.gc.ca/programprogramme/apply-demande-eng.aspx
Haslam, N., & Koval, P. (2010). Possible research area bias in the Excellence in Research for Australia (ERA) draft journal rankings. Australian Journal of Psychology, 62(2), 112–114. https://doi.org/10.1080/00049530903334489
Jonkers, K. & Zacharewicz, T. (2017). Research performance-based funding syste A comparative assessment. Luxembourg. Publications Office of the European Union. http://doi.org/10.2791/70120, JRC101043.
Jones, C. R., & Walmsley, A. (2022). A change would do you good: advances in research impact in sustainable tourism and some ‘home truths’ for the sector. Journal of Sustainable Tourism, 30(9), 2073-2088. https://doi.org/10.1080/09669582.2021.2000995
Musgrave, S., & Hajek, J. (2011). Excellence in research for Australia and sustainable data. In Sustainable Data From Digital Research 2011: Humanities Perspectives on Digital Scholarship (pp. 193-205). The Custom Book Centre.‏ https://ses.library.usyd.edu.au/handle/2123/7939
Parks, S., Ioppolo, B., Stepanek, M., & Gunashekar, S. (2018). Guidance for standardising quantitative indicators of impact within REF case studies. Santa Monica, and Cambridge: RAND Europe.‏ https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR2463.html
Peruginelli, G., & Pölönen, J. (2023). The legal foundation of responsible research assessment: An overview on European Union and Italy. Research Evaluation, 32(4), 670-682. https://doi.org/10.1093/reseval/rvad035
Pinar, M., & Horne, T. J. (2022). Assessing research excellence: evaluating the research excellence framework. Research Evaluation, 31(2), 173-187. http://dx.doi.org/10.1093/reseval/rvab042
Radi, S. (2025). Major Challenges in Knowledge Transfer and Research Excellence in Higher Education Institutions. In Navigating Quality Assurance and Accreditation in Global Higher Education (pp. 435-456). IGI Global Scientific Publishing. https://www.igi-global.com/chapter/major-challenges-in-knowledge-transfer-and-research-excellence-in-higher-education-institutions/365745
Reed, M. S., Ferré, M., Martin-Ortega, J., Blanche, R., Lawford-Rolfe, R., Dallimer, M., & Holden, J. (2021). Evaluating impact from research: A methodological framework. Research Policy, 50(4), 104147. https://doi.org/10.1016/j.respol.2020.104147
REF (2016). Building on Success and Learning from Experience: An independent review of the Research Excellence Framework. London: Department for Business, Energy and Industrial Strategy.
Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences, Association of Universities in the Netherlands. (2020). Standard Evaluation Protocol 2021–2027. Protocol for research assessment in the Netherlands. Netherlands: KNAW. https://storage.knaw.nl/2022-06/SEP_2021-2027.pdf
Saunders, N. K., Lewis, P., & Thornhill, A. (2023). Research Methods for Business Students, 9th Edn. London: Pearson Education.
Tan, C. (2024). A Foucauldian analysis of research Assessment in a postcolonial context: the example of Hong Kong. Journal of Education Policy, 39(4), 660-678. https://doi.org/10.1080/02680939.2023.2269382
Thiem, A., & Dusa, A. (2012). Qualitative comparative analysis with R: A user’s guide (Vol. 5). Springer Science & Business Media. https://link.springer.com/book/10.1007/978-1-4614-4584-5
Tijssen, R. (2020). Re-valuing research excellence: From excellentism to responsible assessment. Transforming Research Excellence. http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.3607319
Tijssen, R., & Kraemer-Mbula, E. (2018). Research excellence in Africa: policies, perceptions, and performance. Science and Public Policy, 45(3), 392-403. https://doi.org/10.1093/scipol/scx074
Trevisol, J. V., & Brasil, A. (2023). Evaluation policies for research and graduate education in the Netherlands: lessons on self-evaluation and institutional autonomy. Revista Brasileira de Educação, 28, e280107. https://doi.org/10.1590/S1413-24782023280108
Williams, K., & Grant, J. (2018). A comparative review of how the policy and procedures to assess research impact evolved in Australia and the UK. Research Evaluation, 27(2), 93-105. http://doi.org/10.1093/reseval/rvx042
Wiśniewska, M. Z., & Grudowski, P. (2024). The culture of excellence and its dimensions in higher education. The TQM Journal, 36(2), 593-615. https://doi.org/10.1108/tqm-11-2022-0325
Zacharewicz, T., Lepori, B., Reale, E., & Jonkers, K. (2019). Performance-based research funding in EU Member States—a comparative assessment. Science and public policy, 46(1), 105-115. https://doi.org/10.1093/scipol/scy041
نشریه مطالعات دانش پژوهی
دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 12
شهریور 1404
صفحه 111-131
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار