نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• حمید احمدی

استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناخت ابعاد و شبکه مفهومی آثار شهریار پژوهی است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف جزء پژوهش­های کاربردی است و با فنون تحلیل هم­واژگانی، خوشه­بندی و تحلیل شبکه اجرا شده است. جامعه موردمطالعه شامل 719 مقاله از سال 1316 تا مهر 1403 است. ابزار پژوهش، شامل پایگاه­های اطلاعاتی فارسی است و برای پیش‌پردازش‌ها و تحلیل­ها از نرم افزارهای حوزه علم­سنجی استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد در حوزه دانش شهریار پژوهی (مقالات)، 875 مفهوم شناسایی شد. همچنین دانش این حوزه در 21 خوشه مفهومی مستقل قرار می­گیرد. ترسیم نقشه­ی مفهومی نشان داد تعداد گره­های شبکه 240 الگو یا نود است و تعداد پیوندها و یا لینک‌های برقرارشده مفاهیم 672 پیوند می‌باشد که شبکه شکل‌گرفته با نمره تراکم 0996/0  شبکه­­ی گسسته است و مفاهیم آن کمتر باهم ارتباط برقرار کرده‌اند. همچنین دانش شهریار پژوهی با 82 شاعر در 149 مفهوم موردمطالعه تطبیقی قرار گرفته است.
نتایج: دانش شهریار پژوهی تا به امروز در مضامین مذهبی و آیینی، مضامین اجتماعی، جلوه­های طبیعت‌گرایی، مظاهر ملی‌گرایی، جلوه­های عرفانی­، غزل­های فارسی­، جلوه‌های ادبیات مقاومت و پایداری­، ویژگی­های اخلاقی انسان­، زیبایی‌شناسی، استعاره­های بومی و محلی­، اندرزهای اخلاقی، ادبیات غنائی، نوستالژی اشعار، سبک‌شناسی، تلمیحات، مضامین عاشقانه­، سمبولیسم، اسطوره­شناسی­، و واژه­شناسی معنایی موردپژوهش و مطالعه تطبیقی قرار گرفته است.
اصالت و ارزش: آثار شهریار بازتاب دغدغه­های اجتماعی، فرهنگی، عرفانی، الگوی چندوجهی ارائه می­دهد که می­توان از آن برای طراحی برنامه­های فرهنگی و دانشگاهی و زمینۀ مطالعات پژوهشگران قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• محمدحسین شهریار
• شهریار پژوهی
• تحلیل هم‌واژگانی
• خوشه‌بندی مفاهیم
• تحلیل شبکه مفهومی

موضوعات

• ابعاد جامعه‌شناختی و انسان‌شناختی مطالعات داده، اطلاعات و دانش

عنوان مقاله [English]

Mohammad Hossein Shahryar Through the Lens of Scholarly Analysis: A Co-Word Study of Persian Articles

نویسنده [English]

• Hamid Ahmadi

Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

Purpose: The present study aimss to identify the dimensions and conceptual network of Shahryar studies
Methodology: The applied study was conducted using co-word analysis, clustering, and network analysis techniques. The study population comprised  719 articles published from 1316 to October 1403 (1937–2024). Persian databases served as the primary sources, and scientometric software tools were employed for preprocessing and analysis.
Findings: The results identified 875 concepts within Shahryar studies. Furthermore, the knowledge in this domain was organized into 21 independent conceptual clusters. The conceptual map demonstrated that the network consists of 240 nodes, connected by 672 links. The resulting network exhibits a density score of 0.0996, indicating a fragmented structure with limited interconnectivity among concepts.. Additionally, Shahryar studies were comparatively examined alongside 82 other poets across 149 shared concepts.
Conclusion: To date, Shahryar studies have addressed themes such as religious and ritualistic motifs, social themes, elements of naturalism, expressions of nationalism, mystical reflections, Persian ghazals, manifestations of resistance and endurance literature, human ethical traits, aesthetics, local and indigenous metaphors, moral advice, lyrical literature, nostalgia in poetry, stylistics, allusions, romantic themes, symbolism, mythological analysis, and semantic word studies.
Value: Shahryar's works reflect social, cultural, and mystical concerns, offering a multifaceted model that can inform the design of cultural and academic programs.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mohammad Hossein Shahryar
• Shahryar Studies
• Co-Word Analysis
• Concept Clustering
• Conceptual Network Analysis