نشریه مطالعات دانش پژوهی

شناسایی سنجه‌های زیبایی‌شناسی وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی با رویکرد پانل دلفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

4 استادیار، گروه علوم داده و هوش مصنوعی، مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران

چکیده

هدف: مدیران وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی رسالت اشتراک دانش را بر عهده دارند. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی سنجه‌های زیبایی‌شناسی وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی است.
روش‌شناسی‌: رویکرد ترکیبی متوالی متشکل از جستجوی هدفمند کلیدواژه‌ای و پیمایش سیستماتیک و سپس روش کیفی پانل دلفی با نمونه‌گیری گلوله برفی استفاده شد. به دلیل عدم تغییر محسوس ضریب توافق کندال در دو دور متوالی دلفی به دو دور اکتفا شد. نرم‌افزار SPSS برای تحلیل داده به کار گرفته شد.
یافته‌ها: ضریب توافق کندال در دور اول دلفی، 0.248 و در دور دوم 0.250 حاصل شد. شصت‌وهشت معیار برای زیبایی‌شناسی وب‌سایت‌های کتابخانه شناسایی شد که در پنج دسته کلی «زیبایی‌شناسی تصویر دیجیتالی»، «نکات فنی طراحی وب‌سایت»، «پیچیدگی بصری»، «زیبایی‌شناسی از منظر ذهن کاربر وب» و «کیفیت محتوای وب‌سایت» دسته‌بندی شدند. همسانی درونی آلفای کرونباخ برای شصت‌وهشت سنجه مذکور، بیش از 0.9 محاسبه شد که نشان‌دهنده پایایی قوی است. چک‌لیستی با 37 مقیاس نیز معرفی شده است که دارای ضریب پایایی قوی است. همچنین 17 معیار که از دیدگاه کارشناسان پانل دلفی دارای اهمیت «بسیار زیاد» مشاهده شد، معرفی شده است.
نتایج: معیارهای شناسایی‌شده می‌تواند توسط مدیران وب‌سایت‌های کتابخانه‌های دانشگاهی در راستای افزایش دیده شدن در وب مورداستفاده قرار گیرد. ضمن اینکه، اگرچه با کارشناسان ایرانی (با لحاظ نمودن فرهنگ ایرانی) مشورت شده است، اما نتایج را می‌توان با فرهنگ هر کشوری تطبیق داد.
اصالت و ارزش: پژوهشی همچون مطالعه کنونی، نخستین در سطح ملی (کشور ایران) و نیز در سطح بین‌المللی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identifying the Aesthetic Criteria of Academic Library Websites Using a Delphi Panel

نویسندگان [English]

  • Maryam Tavosi 1
  • Nader Naghshineh 2
  • Mohammad Zerehsaz 3
  • Siamak Mahboub 4

1 PhD Candidate, Knowledge and Information Science, Kharazmi University, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Kharazmi University, Tehran, Iran

4 Assistant Professor, Department of Data Science and Artificial Intelligence, National Library and Archives of Iran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Purpose: In the digital era, enhancing the visibility and usability of websites is essential, especially for university library websites that serve as critical knowledge-sharing platforms. This study identifies the aesthetic criteria for Iranian academic library websites.
Methodology: A Delphi panel method with snowball sampling was employed, involving 21 experts in the first round and 15 in the second. SPSS software was used for data analysis, with Cronbach's alpha calculated to assess internal consistency.
Findings: A total of 68 aesthetic criteria were identified and grouped into five categories: digital image aesthetics, technical design elements, visual complexity, user-centric aesthetics, and content quality. A checklist with 37 scales was developed, achieving strong reliability (Cronbach’s alpha > 0.9). The study also identified 17 highly significant components prioritized by Delphi experts, such as up-to-date content, ease of navigation, and responsive design.
Conclusion: The findings offer a robust framework for improving the aesthetic quality and usability of academic library websites. While designed for Iranian websites, the results are adaptable to other cultural contexts. The study contributes significantly to the field by providing a comprehensive tool for website evaluation and emphasizing the need for culturally nuanced designs.
Value: This research is the first in Iran to apply a Delphi approach for identifying aesthetic website criteria, contributing significantly to the global understanding of web aesthetics in academic contexts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aesthetic Perception
  • Human-Computer Interaction
  • University Libraries
  • Visual Complexity
  • Website Design
مراجع
رافتی رودسری، احمدرضا. (1396). سنجش رضایت مشتریان در وب‌سایت های فروش الکترونیک- مطالعه موردی بر روی فروش یک گوشی موبایل دروب‌سایت دیجی کالا. [پایان نامه کارشناسی ارشد ،دانشگاه تهران]. ایرانداک.
روزبهانی، رویا؛ افهمی، رضا؛ و عبدالوند، ندا (1400). رابطۀ جنبه‌های بصری و ادراک زیبایی‌شناسانۀ صفحات وب مطالعۀ موردی: پایگاه وب روزنامه‌های ایران سال 98. باغ نظر،18(95)، 101-114. doi:10.22034/bagh.2020.235449.4577
زهره وندی، معصومه؛ و امامی فر، نظام الدین. (1396). مبانی ساختار صفحه‌آرایی وبگاه‌های شبکه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بامطالعه موردی: وبگاه‌های شبکه‌ی‌ یک سیما. نگره، 12(41)، 42-53. doi: 10.22070/negareh.2017.486
ساعیان حقیقی، سجاد. (1401). تاثیر مولفه های خدمات فناوری اطلاعات بر اعتماد و پرداخت الکترونیکی قبوض (مورد مطالعه؛ اداره برق استان فارس).[ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ازاد مرودشت]. ایرانداک.
سلجوقی، الهام؛ آقاسی، ننا؛ اسدی، مهدیه؛ و واخوتی، مریم. (1395). رابط کاربری وب‌سایت‌های سلامت در ایران. مدیریت اطلاعات سلامت، 13(2)، 108-113.
صدقی شامیر، بشری. (1394). ارائه مدلی برای بررسی اثر علم عصب پایه و روانشناسی اجتماعی در وب‌سایت‌های تجاری. [پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نورتهران]. ایرانداک.
صداقتی، سارا. (1398). خوانش شاخصه‌های بصری هنر مینیمالیسم بر حوزه‌های مختلف طراحی گرافیکی مبتنی بر نماد و نشانه‌های تجاری. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه هنر شیراز، شیراز، ایران.
طاوسی، مریم؛ نقشینه، نادر؛ زره ساز، محمد؛ و محبوب، سیامک. (1403). پیشنهاد چارچوب مفهومی برای زیبایی‌شناسی یک وب‌سایت با بهره‌گیری از رویکردهای فراترکیب و آنتروپی شانون بر پایه نظریه لایب‌نیتس. کتابداری و اطلاع رسانی، 14(1)، 29-66. doi: 10.22067/infosci.2024.86766.1195
عابدی اردکانی، فاطمه. (1389). ویژگی‌های رابط کاربر در وب‌سایت های فارسی کودکان از دیدگاه دانش‌آموزان دبستانی شهر یزد. [پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه  قم].ایرانداک.
علی‌بلندی، لیلا. (1400). ساخت بسته‌ی آموزشی زیبایی‌شناسی مبتنی بر نظریه تجربه‌‌های یادگیری زیبایی‌شناسی و بررسی تأثیر آن بر نگرش و انگیزش دانش‌آموزان به تحصیل. [رساله دکتری. دانشگاه بوعلی سینا همدان] ایرانداک.
علی بلندی، لیلا؛ رشید، خسرو؛ یعقوبی، ابوالقاسم؛ و کردنوقابی، رسول. (1402). بررسی اثربخشی بستۀ آموزش زیبایی‌شناسی مبتنی بر تجارب یادگیری بر نگرش تحصیلی در دانش‌آموزان دختر. علوم روان شناختی، 22(130)، 1991-2004.
قاسمی، مریم؛ و رستگارپور، حسن. (1400). مروری بر ملاک های زیبایی‌شناسی در طراحی آموزش مبتنی بر وب. مطالعات آموزشی نما، ۱۸،۱۶-28.
منتظر، غلامعلی و جعفری، نیلوفر. (1387). استفاده از روش دلفی فازی برای تعیین سیاستهای مالیاتی کشور. پژوهشهای اقتصادی، رشد و توسعه پایدار، 8 (1)، ۹۱-۱۱۴. dor:20.1001.1.17356768.1387.8.1.2.9
مهاجری، فاطمه؛ و محمد صالحی، راحله. (1388). ارزیابی ویژگی‌ها و عناصر تشکیل دهنده رسا: نرم‌افزار جامع کتابخانه، مرکز اسناد و آرشیو بر اساس عامل رابط کاربر. دانش‌شناسی، 2(6)، 75-87.
یزدانی، فریدون؛ و زندی، بهمن. (1387). کاربرد ملاک های زیبایی شناختی و فنی در سازماندهی محتوای دوره های آموزش از راه دور. پیک نور- علوم انسانی، 6(3)، 24-42.
 
Aesthetic Experience. Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/entries/aesthetic-experience.
Affandy, H. B., Hussain, A., & Nadzir, M. M. (2017). Balancing Usability and Aesthetic Elements in Universities’ Website: A Systematic Review. Malaysian Journal of Communication, 33(4), 190-203. DOI:10.17576/JKMJC-2017-3304-12
Alasem, A. N. (2013, October). Evaluating the usability of Saudi Digital Library's interface (SDL). In Proceedings of the World Congress on Engineering and Computer Science (Vol. 1, pp. 178-181).‏
Alsudani, F., & Casey, M. (2009, September). The effect of aesthetics on web credibility. In Proceedings of the 23rd British HCI Group Annual Conference on People and Computers: Celebrating People and Technology (pp. 512-519).‏
Bölte, J., Hösker, T. M., Hirschfeld, G., & Thielsch, M. T. (2017). Electrophysiological correlates of aesthetic processing of webpages: a comparison of experts and laypersons. PeerJ, 5, e3440.‏ https://doi.org/10.7717/peerj.3440.
Bowen, A. (2018). The visual effect: a literature review of visual design principles as they apply to academic library websites. Internet Reference Services Quarterly, 23(3-4), 67-88. https://doi.org/10.1080/10875301.2019.1702133
Boychuk, E., & Bakaev, M. (2019). Entropy and compression based analysis of web user interfaces. In Web Engineering: 19th International Conference, ICWE 2019, Daejeon, South Korea, June 11–14, 2019, Proceedings 19 (pp. 253-261). Springer International Publishing.‏https://doi.org/10.1007/978-3-030-19274-7_19
Chapman, W. J. (2002). The development, design, and theory of educational interactive multimedia software, Digitization Project. 2330. https://scholarworks.lib.csusb.edu/etd-project/2330 (Accessed 4 December 2023)
Chevalier, A., Maury, A. C., & Fouquereau, N. (2014). The influence of the search complexity and the familiarity with the website on the subjective appraisal of aesthetics, mental effort and usability. Behaviour & Information Technology, 33(2), 117-132. https://doi.org/10.1080/0144929X.2013.819936
Geissler, G. L., Zinkhan, G. M., & Watson, R. T. (2006). The influence of home page complexity on consumer attention, attitudes, and purchase intent. Advertising, 35(2), 69-80. https://doi.org/10.1080/00913367.2006.10639232
Gunaydin, H. M. (2006). The Delphi method. Optimization Group.  
https://www.nngroup.com/articles/ten-usability-heuristics/ Accessed 16 December 2023
Jiang, Z., Wang, W., Tan, B. C., & Yu, J. (2016). The determinants and impacts of aesthetics in users’ first interaction with websites. Journal of Management Information Systems, 33(1), 229-259.‏ https://doi.org/10.1080/07421222.2016.1172443
Jo, M. H., & Han, J. H. (2006). Metaphor and Typeface based on Children's Sensibilities for e-Learning. Journal of Information Processing Systems, 2(3), 178-182.‏ Doi:10.3745/jips.2006.2.3.178.
Lavie, T., & Tractinsky, N. (2004). Assessing dimensions of perceived visual aesthetics of web sites. International journal of human-computer studies, 60(3), 269-298.‏ https://doi.org/10.1016/j.ijhcs.2003.09.002
Ling, C., & Salvendy, G. (2005). Extension of heuristic evaluation method: a review and reappraisal. Ergonomia IJE & HF, 27(3), 179-197.‏
Mbipom, G. E. (2013). The interplay between web aesthetics and accessibility. Doctorate thesis. The University of Manchester (United Kingdom). https://pure.manchester.ac.uk/ws/portalfiles/portal/54534408/FULL_TEXT.PDF
Michailidou, E., Harper, S., & Bechhofer, S. (2008, September). Visual complexity and aesthetic perception of web pages. In Proceedings of the 26th annual ACM international conference on Design of communication (pp. 215-224).‏
Minyaev, I., Pouke, M., Ylipulli, J., & Ojala, T. (2018, November). Implementation of a virtual reality interface for a public library. In Proceedings of the 17th International Conference on Mobile and Ubiquitous Multimedia (pp. 513-519).‏ https://doi.org/10.1145/3282894.3289718
Nielsen, J. (1994). 10 Usability Heuristics for User Interface Design.
Onaifo, D., & Rasmussen, D. (2013). Increasing libraries' content findability on the web with search engine optimization. Library Hi Tech, 31(1), 87-108.‏ https://doi.org/10.1108/07378831311303958
Pandir, M., & Knight, J. (2006). Web Site Aesthetics: The Search for Preference Factors. Leonardo, 39(2), 102-102.‏
Park, S. E., Choi, D., & Kim, J. (2004). Critical factors for the aesthetic fidelity of web pages: empirical studies with professional web designers and users. Interacting with computers, 16(2), 351-376.‏ https://doi.org/10.1016/j.intcom.2003.07.001
Peng, Y. (2022). Athec: A Python library for computational aesthetic analysis of visual media in social science research. Computational Communication Research, 4(1) ‏, 323-349. https://doi.org/10.5117/CCR2022.1.009.PENG
Rosa. C. D., Cantrell, J. Cellentani, D. Hawk, J. Jenkins, L and Wilson, A. (2005). Perceptions of libraries and information resources: a report to the OCLC Membership. Available: https://www.scribd.com/document/669176689/Perceptions-of-Libraries-and-Information-Resources-A-Report-to-the-OCLC (Accessed 12 September 2023)
Rosman, M. R. M., Ismail, M. N., Masrek, M. N., Branch, K., & Campus, M. (2019). Investigating the determinant and impact of digital library engagement: a conceptual framework. Journal of Digital Information Management, 17(4), 215.‏ DOI:10.6025/jdim/2019/17/4/214-226
Schaeffer, J.A., Komazec, K., Vaara, E., Strineholm, A., & Tobiasson, H. (2022, 25 June - 3 July) Whose place is it? Enacted territories in the museum. In Lockton, D., Lenzi, S., Hekkert, P., Oak, A., Sádaba, J., Lloyd, P. (eds.), DRS2022: Bilbao, Bilbao, Spain. https://doi.org/10.21606/drs.2022.797
School of Information and Library Science. (2007). 75th anniversary grand fi nalé of the School of Information and Library Science. Daniel’s community projects focus on libraries. The University Of North Carolina https://sils.unc.edu/wp-content/uploads/sites/1369/2024/01/2007-Spring.pdf  (Accessed 4 December 2023)
Seale, M., Hicks, A., & Nicholson, K. (2022). Towards a critical turn in library UX. FIMS Publications, 83(1).‏ https://doi.org/10.5860/crl.83.1.6
Tella, A. (2019). The determinants of library and information science undergraduate students’ first impression of university library websites. Education and Information Technologies, 24(1), 277-294.‏ https://doi.org/10.1007/s10639-018-9769-4
Tella, A. (2020). Interactivity, usability and aesthetic as predictors of undergraduates' preference for university library websites. South African Journal of Libraries and Information Science, 86(2), 16-25.‏ https://doi.org/10.7553/86-2-1905
Thangaratinam, S., & Redman, C. W. (2005). The Delphi technique. The obstetrician & gynaecologist, 7(2), 120-125.‏ https://doi.org/10.1576/toag.7.2.120.27071
Thielsch, M., & Moshagen, M. (2014). Visawi manual (visual aesthetics of websites inventory) and the short form visawi-s (short visual aesthetics of websites inventory)‏. DOI: 10.13140/RG.2.1.3985.6169.
Tuch, A. N., Bargas-Avila, J. A., & Opwis, K. (2010). Symmetry and aesthetics in website design: It’sa man’s business. Computers in Human Behavior, 26(6), 1831-1837.‏ https://doi.org/10.1016/j.chb.2010.07.016
Tuch, A. N., Bargas-Avila, J. A., Opwis, K., & Wilhelm, F. H. (2009). Visual complexity of websites: Effects on users’ experience, physiology, performance, and memory. International journal of human-computer studies, 67(9), 703-715.‏ https://doi.org/10.1016/j.ijhcs.2009.04.002
Wang, H. F., & Bowerman, J. (2014). The Impact of Visual Complexity on Children's Learning Websites in Relation to Aesthetic Preference and Learning Motivation. In Emerging Research and Trends in Interactivity and the Human-Computer Interface (pp. 395-412). IGI Global.‏ DOI: 10.4018/978-1-4666-4623-0.ch020
Wang, L., Gao, H., & Zhao, Y. (2023). Research on online shopping contextual cues: refining classification from text mining. Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 35(11), 2704-2726.‏  https://doi.org/10.1108/APJML-10-2022-0847
Warwick, C. (2017). Beauty is truth: Multi-sensory input and the challenge of designing aesthetically pleasing digital resources. Digital Scholarship in the Humanities, 32(2),135-150. https://doi.org/10.1093/llc/fqx036
Yushiana, M., & Abdul Rani, W. (2007). Heuristic evaluation of interface usability for a web‐based OPAC. Library Hi Tech, 25(4), 538-549.‏ https://doi.org/10.1108/07378830710840491
نشریه مطالعات دانش پژوهی
دوره 3، شماره 3 - شماره پیاپی 9
آذر 1403
صفحه 73-106
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار