نشریه مطالعات دانش پژوهی

تحلیل روابط قابلیت‌‌های پژوهش و توسعه حرفه‌‌ای معلمان: نقش میانجی‌ انگیزش و خودکارآمدی پژوهش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف پژوهش، بررسی الگوی روابط قابلیت‌‌های پژوهش و توسعه حرفه‌‌ای با نقش میانجی‌‌گری انگیزش و خودکارآمدی پژوهش در معلمان دوره ابتدایی است.
روش‌شناسی‌: پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی است. جامعه آماری 4269 معلم دوره ابتدایی شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1402-1401 است که 352 نفر از آن‌ها به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­ها شامل پرسش­نامه‌های توسعه حرفه‌ای ایوبی (2014)، خودکارآمدی پژوهشی صالحی (2011)، قابلیت‌های پژوهشی آرامون، صادقی آرانی و سعید اردرانی (2009) و انگیزش پژوهشی صالحی (2011) است. پایایی آن‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ اندازه‌گیری شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و PLS تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد قابلیت‌های پژوهش بر توسعه حرفه‌ای معلمان، قابلیت‌های پژوهش بر انگیزش به پژوهش معلمان، قابلیت‌های پژوهش بر خودکارآمدی معلمان، انگیزش به پژوهش بر توسعه حرفه‌ای و خودکارآمدی پژوهش بر توسعه حرفه‌ای اثر مستقیم، مثبت و معنا‌دار داشتند. همچنین قابلیت‌های پژوهش بر توسعه حرفه‌ای با نقش واسطه‌ای انگیزش به پژوهش و قابلیت‌های پژوهش بر توسعه حرفه‌ای با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی پژوهش اثر غیرمستقیم، مثبت و معنا‌دار داشتند.
نتایج: بنابراین، می‌توان گفت هرگونه ارتقاء در توانایی‌های پژوهشی، انگیزه برای پژوهش و خودکارآمدی در پژوهش، به توسعه حرفه‌ای معلمان کمک می‌کند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر می‌توان گفت که هرچه قابلیت، انگیزه و خودکارآمدی پژوهشی معلمان بیشتر باشد، به همان میزان، توسعه حرفه‌ای معلمان نیز ارتقاء می‌یابد.
اصالت و ارزش: ارزش این پژوهش در شناسایی و تبیین نقش قابلیت­های پژوهش و برخی متغیرهای اساسی دیگر در توسعه مستمر حرفه­ای معلمان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Relationship Between Research Abilities and Professional Development of Teachers with the Mediating Role of Motivation and Research Self-Efficacy

نویسندگان [English]

  • faramarz soheili 1
  • ali abdi 2
  • firozeh sohrabi 3

1 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Educational Scince and Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran.

2 Associate Professor, Department of Educational Science, Faculty of Educational Scince and Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

3 M. A., Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Scince and Psychology, Payame Noor University. Tehran, Iran

چکیده [English]

Purpose: This study investigates the relationship between teachers' research abilities and their professional development, with particular emphasis on the mediating roles of research motivation and research self-efficacy among primary school teachers.
Methodology: A descriptive-analytical, correlational design was employed using variance-based structural equation modeling (PLS-SEM). The statistical population consisted of 4,269 primary school teachers in Kermanshah during the 2023–2024 academic year, from which 352 participants were selected through convenience sampling. Standardized questionnaires were used to measure the key variables, and reliability was confirmed through Cronbach’s alpha: professional development (0.959), research self-efficacy (0.987), research abilities (0.986), and research motivation (0.922). Data were analyzed using SPSS and SmartPLS software.
Findings: Results indicated that research abilities exerted a significant direct effect on professional development, as well as indirect effects via research motivation and research self-efficacy. Moreover, research abilities significantly influenced both motivation and self-efficacy, which in turn positively affected professional development.
Conclusion: Strengthening teachers’ research skills, motivation, and self-efficacy substantially enhances their professional development. These findings underscore the importance of fostering a research-oriented mindset to support sustainable professional growth in educational contexts.
Value: The study provides empirical evidence on the pivotal role of research capabilities in shaping effective and sustained professional development among teachers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Research Capabilities
  • Research Motivation
  • Research Self-Efficacy
  • Professional Development
مراجع
ابوترابی، رضوان السادات. (1400). نارسایی عوامل مؤثر بر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی. [پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی طلوع مهر – قم]. ایرانداک.
اسدخانی، عبدالواسط. (1391). بررسی رابطه بین سبک‌های تفکر و گرایش‌های پژوهشی با رشد حرفه‌ای اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های فردوسی و علوم پزشکی مشهد. [پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد]. ایرانداک.
ایوبی، فاطمه. (1393). پیش‌بینی توسعه حرفه‌ای معلمان از طریق ادراک آنان از جوسازمانی در مدارس عادی و استعدادهای درخشان شهر بیرجند. [پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند].ایرانداک.
آذر، عادل؛ خسروانی، فرهاد؛ و جلالی، رضا. (1391). تحقیق در عملیات نرم (رویکردهای ساختاردهی مسئله). سازمان مدیریت صنعتی.
آرامون، هاجر؛ صادقی آرانی، زهرا؛ و سعید ارکانی، سعید. (1388). تأثیر مهارت‌های کار تیمی بر عملکرد آموزشی و پژوهشی دانشجویان به تفکیک جنسیت. علمی – پژوهشی تحقیقات زنان، 3(1)، 59-73.  
بیابانگرد، اسماعیل. (1394). روش‌های تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. دوران.
تابع بردبار، فریبا؛ شفیعی سروستانی، مریم؛ و موسوی‌پور، روح اله. (1397). رابطه سبک‌های یادگیری و قابلیت آینده‌پژوهی با نقش واسطه‌‌ای خودکارآمدی پژوهشی. پژوهش در نظام‌‌های آموزشی، 12(43)، 111-95. https://doi.org/10.22034/jiera.2018.83766
حسنی، حمید. (1397). بررسی خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان دانشگاه ملایر. [پایان‌نامه کارشناسی ارشد ،دانشگاه ملایر]. ایرانداک.
خسروی‌پور، بهمن؛ و رجبیان غریب، فاطمه. (1398). تاثیر منابع شناختی عاطفی خلاقیت پژوهشی بر انگیزش پژوهشی (مورد مطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان).  رویکردهای پژوهشی کارآفرینانه در کشاورزی، 2 (1)، 17-28.
داوری، علی؛ و رضازاده، آرش. (1394). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
صالحی، منیره. (1390). میزان و عوامل موثر بر خودکارآمدی و انگیزش پژوهشی دانشجویان بر اساس نظریه شناختی – اجتماعی بندورا. [پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد]. ایرانداک.
فلاح، منوچهر؛ غضنفری، احمد؛ چرامی، مریم؛ و احمدی، رضا. (1402). بررسی نقش میانجی ادراک شایستگی در ارتباط بین ادراک حمایت معلم با بی‌انگیزگی تحصیلی دانش‌آموزان. فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 10 (4)، 77-92. https://doi.org/10.30473/etl.2023.66224.3909
فلامرزی، منصور. (1400). بررسی رابطه بین میزان سواد اطلاعاتی و رشد حرفه‌ای معلمان دوره ابتدایی ناحیه دو شهر بندرعباس. [پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس]. ایرانداک.
کارشکی، حسین؛ و بهمن‌آباد، سمیه. (1393). بررسی نقش باورهای خود- کارآمدی و انتظار پژوهشی در علاقه‌مندی دانشجویان به پژوهش.  پژوهش‌های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)، 21 (5)، 1- 18.  
کاظمی وردنجانی، عبدالرحیم؛ حیدری سورشجانی، سعید؛ و دریس، فاطمه. (1396). بررسی مؤلفه‌های خودکارآمدی پژوهشی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، ۹ (۲)، 57-67. Doi: 10.29252/rme.9.2.65
گودالی، هانیه. (1395). بررسی رابطه بین درس پژوهی با توسعه حرفه‌ای معلمان ابتدایی شهرستان کاشان. [پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان]. ایرانداک.  
محمدی، رزگار؛ و حسنی، آرمان. (1398). بررسی تأثیر فرایند درس پژوهشی بر توسعه حرفه‌ای معلمان. تدریس پژوهی، 7 (1)،1 -18.  doi: 10.34785/J012.2019.530
مطهری نژاد، حسین؛ اسمعیلی ماهانی، حانیه؛ و مهدوی، فاطمه السادات. (1401). نقش فعالیت‌های پژوهشی و یادگیری فعال در توسعه شایستگی‌های حرفه‌ای دانشجومعلمان. نظریه و عمل در تربیت معلمان، نظریه و تربیت در معلمان، 8(14)، 1-20 20.1001.1.26457156.1401.8.14.1.0.dor:
ملکی‌زاده، امیرپرویز. (1401). ادراکات، عملکردها، و قدرت پیش‌بینی اشتغال به پژوهش معلمین زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی و توسعه حرفه‌ای خود ادراک شده آنها: سابقه تدریس و پیش زمینه آموزشی. [رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی]. ایرانداک.
یاری، ناهید. (1401). تبیین رابطه بین کاربرد فناوری اطلاعات با تسهیم دانش و رشد حرفه‌ای معلمان مدارس ابتدایی شهرستان پلدختر. [پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی باختر ایلام]. ایرانداک.
Baltes, B., Hoffman-Kipp, P., Lynn, L., & Weltzer-Ward, L. (2010). Students' Research Self-Efficacy during Online Doctoral Research Courses. Contemporary Issues in Education Research, 3(3), 51-58.  https://doi.org/10.19030/cier.v3i3.187
Bolaños, F., Salinas, Á. & Pilerot, O. (2023). Instructional techniques and tools reported as being used by teachers within empirical research focusing on in-class digital ability development: a literature review. Journal of Computers in Education, 10(1), 57-81. DOI:10.1007/s40692-022-00222-2
Chavez Rojas, J., Faure Ninoles, J., & Barril Madrid, J. P. (2023). The construction of teachers’ professional identity: An analysis of subjective learning experiences. European Journal of Teacher Education, 46(2), 256-273. https://doi.org/10.1080/02619768.2021.1905627
Cockpim, J., & Somprach, K., (2019). Learning Leadership of School Administrators and Teaching Behavior Affecting the Effectiveness of Teacher Professional Development: Hierarchical Linear Model. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 18(2), 52-57. Available at: https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1211206.pdf
Irgatoglu, A. (2021). Exploring The Relationship between Professional Development Attitudes, Activities and Self-Directed Learning Readiness of EFL Instructors. International Journal of Progressive Education, 17(4), 122-134.‏ DOI:10.29329/ijpe.2021.366.8
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50.‏https://doi.org/10.2307/3151312
Gracia, E. P., Rodríguez, R. S., & Pedrajas, A. P. (2022). Teachers’ Professional Identity Construction: A review of the literature. Profesorado, Revista de Currículum y Formación Del Profesorado, 26(1), 371-393.  https://orcid.org/0000-0002-9447-9336
Grissom, J., Egalite, A. & Lindsay, A. (2021). How principals affect students and schools: A systematic synthesis of two decades of research. Wallace Foundation. Available at:https://cahnfellowsprograms.org/wp-content/uploads/2021/11/How-Principals-Affect-Students-and-Schools.pdf
Keesler, J. M., & Troxel, J. (2020). They care for others, but what about themselves? Understanding self-care among DSPs' and its relationship to professional quality of life. Intellectual and Developmental Disabilities, 58(3), 221-240.‏DOI: 10.1352/1934-9556-58.3.221
Kızkapan, O. (2024). Student science teachers’ research self-efficacy: does it develop in a flipped course and predict achievement?. Interactive Learning Environments, 32(6), 2912-2924.‏ DOI:10.1080/10494820.2022.2163262
Li, Y., & Zhang, L. J. (2022). Influence of mentorship and the working environment on English as a foreign language teachers’ research productivity: The mediation role of research motivation and self-efficacy. Frontiers in Psychology, 13, 906932.‏doi: 10.3389/fpsyg.2022.906932
Mizell, H. (2010). Why professional development matters. Learning forward. 504 South Locust Street, Oxford, OH 45056. Available at: https://learningforward.org/wp-content/uploads/2017/08/professional-development-matters.pdf
Nunnally, J.C. & Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory (3rd ed). New York: McGraw- Hill. Available at: https://www.scirp.org/reference/ReferencesPapers?ReferenceID=1017362
Nurtanto, M., Sudira, P., Sofyan, H., Kholifah, N., & Triyanto, T. (2022). Professional Identity of Vocational Teachers in the 21 st Century in Indonesia. Journal of Engineering Education Transformations, 35(3), 30-36. DOI: 10.16920/jeet/2022/v35i3/22085
Pressley, T. (2021). Factors contributing to teacher burnout during COVID-19. Educational Researcher, 50(5), 325–327. https://doi.org/10.3102/0013189X211004138
Rashid, S., Safdar, S., & Ilyas, M. (2023).  Research-Based Professional Development Needs Of Teacher Educators: Qualitative Evidence From University Of Education Lahore, Pakistan. Journal of Positive School Psychology, 7(1), 88-112.
Saeb, F., S. A., Nejadansari, D., & Moinzadeh, A. (2021). The impact of action research on teacher professional development: Perspectives from Iranian EFL teachers. Teaching English Language, 15(2), 265-297. doi.org/ 10.22132/TEL.2021.143114
Sims, S., Fletcher-Wood, H., O’Mara-Eves, A., Cottingham, S., Stansfield, C., Goodrich, J., ... & Anders, J. (2025). Effective teacher professional development: New theory and a meta-analytic test. Review of educational research, 95(2), 213-254.‏ Doi: https://doi.org/10.3102/00346543231217480
Tekin, O. (2023). The mediating role of teacher self-efficacy in predicting teachers’ research attitudes. Teacher Development, 27(3), 314-332. https://doi.org/10.1080/13664530.2023.2201579
Tella, A. (2007). The impact of motivation on student’s academic Achievement and Learning outcomes in mathematics among secondary school students in Nigeria. Eurasia journal of Mathematics, science & Technology education, 3(2), 149-156. https://doi.org/10.12973/ejmste/75390
Tohidi, H. Jabbari, M. M. (2022). The effect of Motivation in education. Procedia-social and behavioral Sciences, 31, 820- 824. DOI:10.1016/j.sbspro.2011.12.148
Vansteenkiste, M., Simons, J., Lens, W., Sheldon, K. M., & Deci, E. L. (2004). Motivating learning, performance, and persistence: the synergistic effects of intrinsic goal contents and autonomy-supportive contexts. Journal of personality and social psychology, 87(2), 246.‏ DOI: 10.1037/0022-3514.87.2.246
Zhao, K., & Biesta, G. (2012). The moral dimension of lifelong learning: Giddens, Taylor, and the “Reflexive project of the self”. Adult Education Quarterly, 62(4), 332-350. https://doi.org/10.1177/0741713611411176
Zhao, Y., Sang, B., Ding, C., Li, T., Wu, J., & Xia, Y. (2023). Moderating effect of work stress on the relationship between workload and professional identity among in-service teachers. Current Psychology, 42(29), 25822-25831. https://doi.org/10.1007/s12144-022-03639-1 
Zhou, R. (2022). Correlations between Teaching and Scientific Research Ability and Professional Development of College Teachers. International Journal of Emerging Technologies in Learning (Online), 17(11), 60. DOI: https://doi.org/10.3991/ijet.v17i11.32031
نشریه مطالعات دانش پژوهی
دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 11
خرداد 1404
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار